De Gouden Eeuw: Podium van wereldburgers

De Dam is het hart van Amsterdam. Johannes Lingelbach presenteert het plein als het centrum van de stad, de Republiek en de wereld. Links op het schilderij staat het nieuwe stadhuis in de steigers. Rechts liggen de schepen in het Damrak, dat direct is aangesloten op het IJ. Goederen worden af en aan gebracht naar de Waag, in het midden van het plein. Toch is het decor ondergeschikt aan de personen die het plein bevolken. De compositie van deze personages verbeeldt de economische en sociale bedrijvigheid op de Dam. Groepjes kooplieden bespreken de ontwikkelingen op de Beurs, dagjesmensen van het platteland bewonderen het stadhuis en Ottomaanse kooplieden onderhandelen over een mogelijke deal. Een mediterraan zonlicht beschijnt het tafereel en transformeert de Dam in een Hollands Forum Romanum. Dit is het centrum van een nieuw wereldrijk. Loop van de Dam de Burgerzaal van het stadhuis in. Daar ligt de wereld letterlijk onder de voeten van de bezoeker.

De Dam met het Stadhuis in aanbouw van Johannes Lingelbach is niet alleen te zien in de tentoonstelling De Gouden Eeuw, proeftuin van onze wereld, maar kwam gisteren ook aan bod in de tweede aflevering van de televisieserie De Gouden Eeuw (uitgezonden op 18 december).

De tweede aflevering van de televisieserie De Gouden Eeuw stond in het teken van immigratie. De val van Antwerpen in 1585 leidt tot een massale uittocht uit de zuidelijke Nederlanden. Protestantse families, arm en rijk, vluchten naar het noorden. Op zoek naar mogelijkheden om hun geloof te belijden, op jacht naar werk. In sommige steden zoals Leiden ontstaat zelfs een heus immigratiebeleid. Nieuwe inwoners worden met allerlei gunstige voorwaarden gelokt, ze krijgen gratis het poorterschap van een stad aangeboden en mogen kerkdiensten in eigen taal houden. De steden in Holland ten tijde van de Gouden Eeuw groeien als kool, de wetenschap bloeit, kunstnijverheid floreert.

Immigratie en migratie zijn vandaag de dag zeer actuele onderwerpen. Hoewel er vanaf 1585 sprake was van immigratie vanuit het Zuiden, is nu het omgekeerde waarneembaar. De afgelopen tien jaar zijn juist steeds meer Nederlanders naar Vlaamse steden verhuisd. Het aantal Turken en Marokkanen loopt daarentegen fors terug. Lees het artikel van RTL Nieuws en het artikel van De Telegraaf voor meer informatie over dit onderwerp.

Heb je de uitzending gemist? Kijk dan hier de uitzending terug. Wil je meer weten over de Gouden Eeuw? Bezoek de tentoonstelling in het museum.

Klik hier voor meer informatie over het schilderij De Dam met het Stadhuis in aanbouw.