#020today: Texel 600 jaar stad

Dit schilderij verbeeldt het Marsdiep, de zeedoorgang tussen Texel en Den Helder. Het eiland is links te zien, het vasteland rechts. De grote vloot met schepen vaart juist de Zuiderzee op. Van de rede van Texel vertrokken de handelsschepen, vanaf de rede van Den Helder de oorlogsschepen.

Over de precieze identificatie van de vloot is in het verleden veel gespeculeerd. Daarbij werden vaak vloten genoemd die naar de een of andere zeeslag onderweg waren, terwijl de vloot op het schilderij juist terugkeert in Hollandse wateren. Adriaan van der Hoop (1778-1854), de steenrijke bankier die zijn belangrijke schilderijencollectie naliet aan de stad Amsterdam, kocht het schilderij eerder vanwege zijn kunstwaarde. In zijn collectie heette het doek slechts ‘Een zeegezicht’. Welke vloot het was en waar het zeegezicht is gesitueerd was voor hem van minder belang.

Texel was dus bijzonder belangrijk voor de Amsterdamse scheepvaart. Het was dan ook van groot belang dat schippers wisten hoe ze veilig tussen de ondiepten door naar Texel en van daar verder naar de Noordzee konden varen. In 1683 publiceerde Johannes van Keulen, boek- en zeekaartverkoper in Amsterdam, een paskaart, gemaakt door Jan Luyken waarop die ondieptes en de vaargeulen minutieus waren aangegeven. Bij Oudeschild (op de kaart ´t Schilt) lag de rede van Texel, aangegeven met ankertjes op de kaart. Daar werd proviand en vers water ingeslagen voordat de grote reis overzees kon beginnen.

Wil je meer weten over het schilderij van Hendrick Dubbels, klik dan hier.