Honderdvijftig jaar geleden werd in Amsterdam een merk geboren dat de wereld zou veroveren: Heineken. In het Stadsarchief is op dit moment een tentoonstelling te zien over de grote Amsterdamse bierpionier, Gerard Heineken (1841-1893). In 1864 begon Heineken met het brouwen van zijn eigen bier in 'De Hooiberg', een oude brouwerij die hij had overgenomen. Zijn 'Beierse' pils werd al snel populair.
#020today: Heineken Anno 1867
Zilveren troffel van moeder Heineken
Een paar jaar later liet hij een nieuwe brouwerij bouwen vlak buiten de stad. Inmiddels ligt die plek dankzij alle stadsuitbreidingen midden in de stad, aan de Stadhouderskade. Bier wordt er niet meer gemaakt, wel veel gedronken. In plaats van een brouwerij is er nu de Heineken Experience te vinden. Maar toen hij werd gebouwd was het een zeer moderne bierbrouwerij, aangedreven door stoomkracht.
In het Amsterdam Museum ligt de zilveren troffel, waarmee de eerste steen is gelegd. Niet door Gerard Heineken zelf, maar door zijn moeder Anna. Zij had de eer om in 1867 de eerste steen te leggen met het gegraveerde zilveren schepje. Hoe het gebouw er toen uitzag is nog een beetje te zien aan het bijzondere houten bakje, dat speciaal voor de troffel was gemaakt. Het bakje is een soort uitgerekte maquette van het fabrieksgebouw uit 1867, al is het wel een vrije interpretatie.
Op de bodem van het bakje zit een zilveren plaatje, met een tekst die bierliefhebbers zal goeddoen:
Dees steen door U gelegd, Zij strekke eens ter zege
Van 't kostelijk Amsterdam
Door het brouwen van goed bier
Worde 's volks wensch verkregen
Voor goed hun afscheid van Schiedam.
Schiedam, daar kwam veel jenever vandaan. Heineken vond jenever een verderfelijke drank, slecht voor de volksgezondheid, maar dat gold natuurlijk niet voor bier! Daar kon alleen maar 'zege' voor Amsterdam van komen...
Deze bijdrage verscheen ook in de rubriek ‘Hebben en Houwen’ van het Amsterdam Museum in stadsblad De Echo.
Meer informatie over dit object is te lezen u in de Collectie Online.
18 keer bekeken