#020today: E.N.T.O.S.

De afkorting stond voor Eerste Nederlandsche Tentoonstelling op Scheepvaartgebied. E.N.T.O.S. werd een 'Een Niet Te Overtreffen Succes' met bijna een miljoen bezoekers. Ook zette het 'Noord' op de kaart en was het een stimulans voor de oprichting van de voorloper van het Scheepvaartmuseum in 1916 (de Vereeniging Nederlandsch Historisch Scheepvaartmuseum).

In 1913 vierde men dat het Koninkrijk der Nederlanden een eeuw was verlost van de Franse overheersing. Door middel van 30 tentoonstellingen en 27 congressen wilde men laten zien wat ons land in huis had op het gebied van handel, nijverheid, landbouw en cultuur. Eén van de tentoonstellingen was de E.N.T.O.S., doorgaans gewoon Entos genoemd. De tentoonstelling had als doel het promoten van haven en scheepvaart, evenals het bevorderen van zakelijke contacten. Het evenement gaf blijk van een sterk vertrouwen in de toekomst, niet bevroedende dat het jaar daarop in 1914 de Eerste Wereldoorlog zou beginnen.

Op het immense tentoonstellingsterrein bevond zich ook een paviljoen van de gemeente Amsterdam met een tentoonstelling over de haven en de scheepvaart van Amsterdam. De nadruk lag op de spectaculaire herleving van deze sectoren sinds de opening van het Noordzeekanaal in 1876. Amsterdam presenteerde zich als de economisch sterkste stad van het land met de belangrijkste haven en de grootste vloot.

Voor de aankleding van de wanden van het paviljoen trok de gemeente Amsterdam de schilder Hobbe Smith (1862-1942) aan, specialist in rivier- en zeegezichten. Van de havendienst kreeg hij een boot ter beschikking waarmee hij het hele havengebied en het Noordzeekanaal kon bevaren, van de Oranjesluizen bij Schellingwoude tot voorbij de pieren in IJmuiden. Op basis van op locatie gemaakte schetsen schilderde Smith een serie van twaalf kolossale doeken, die lovend werden ontvangen door Entos-bezoekers en recensenten. De totale lengte van de naast elkaar geplaatste schilderijen bedraagt liefst bijna 57 meter.

De serie maakt integraal deel uit van de collectie van het Amsterdam Museum. Het hier afgebeelde werk (4,6 bij 2,5 meter) heeft als titel: Gezicht op de Ertshaven en de Levantkade naar het westen, met schepen van de Koninklijke Nederlandsche Stoomboot Maatschappij. De huidige fototentoonstelling in Noord is georganiseerd door het Historisch Centrum Amsterdam-Noord. En er zijn plannen om in 2013 uitgebreider stil te staan bij 100 jaar E.N.T.O.S.. Een boeiend artikel Hobbe Smith en zijn havengezichten van Daphne Willemsen en Norbert Middelkoop is te vinden in het blad Amstelodamum (jaargang 98-2; april-juni 2011).

Lees hier meer over dit object.