Liefst 25 jaar hing dit schilderij op zaal in het Amsterdam Museum, sinds het in 1975 kon worden verworven door een financiële schenking van Vroom & Dreesmann. Nu bevindt het zich in ons depot, maar mogelijk is het binnenkort weer in het echt te zien. Dit werk maakt namelijk deel uit van MixMatchMuseum, een project waarbij iedereen uit 300 voorgeselecteerde objecten zijn eigen kleine expositie kan samenstellen.
#020today: trekschuit en stoomtrein
Schilderij Hilverdink deelnemer Mix Match Museum
Ik vind het een interessant schilderij, De Amstel bij de uitspanning Lokhorst van Eduard Hilverdink uit 1885. We kijken uit over de Amstel naar het begin van de Weesperzijde aan de overkant. Het is net buiten de toenmalige stad: een rustige landelijke aanblik. Maar dat rustieke is maar schijn: er tikt hier een onzichtbare klok van spectaculaire verandering.
Als je naar de Amstel kijkt, is er niks aan de hand. Er is een wedstrijd tussen twee roeiboten: de vier met stuurman. Roeien als georganiseerde sport was destijds in opkomst, vooral bij de gegoede burgerij; eind 1885 waren er in Amsterdam al vier roeiverenigingen.
Maar dan: kijk je iets hoger dan zie je rechts in één blikveld een trekschuit en een stoomtrein. De trekschuit ligt aangemeerd op de vertrouwde aankomst- en vertrekplek voor de verbinding met Weesp en Muiden. In het waterrijke Holland was de trekschuit bijna drie eeuwen lang het middel bij uitstek voor personenvervoer.
In de tweede helft van de 19de eeuw moest de trekschuit echter het veld ruimen voor de stoomtrein: het verkeer per spoor maakte een stormachtige ontwikkeling door. De trein hier reed op het traject van Amsterdam via Utrecht naar Arnhem, waarbij ook al kon worden doorgereisd naar Duitsland. Hier tuft de trein, daar waar nu de Wibaustraat is, richting stad met de eindhalte in het vizier: het Weesperpoortstation.
Eduard Hilverdink, De Amstel bij de uitspanning Lokhorst, 1885
En verder: daar waar vredig het vee graast, zou al snel de Oosterparkbuurt verrijzen; concreet kijken we hier uit op het buurtje rond de Swammerdamstraat. Opmerkelijk: want die naam Swammerdamstraat werd aan die straat gegeven in 1876, even oud als de namen van de beide Boerhaavestraten. Dat was negen jaar voordat Eduard Hilverdink dit werk schilderde.
En dan is er nog iets dat verwijst naar iets wat inmiddels was verdwenen: ook de uitspanning Lokhorst, de naamgever van dit schilderij, was al vier jaar eerder afgebroken.
Wilde Hilverdink de herinnering in stand houden aan de landelijke aanblik van voorheen?
Bekijk hier een korte video over het schilderij 'De Amstel bij de uitspanning Lokhorst':
Voor meer informatie over Mix Match Museum kijk je op mixmatchmuseum.nl.
Media
40 keer bekeken